Морфология және цитология бөлімшесі

1970 жылдан бастап Валентина Федоровна Карнецкая (28.08.1936 - 07.2006) бөлімнің жұмысын басқарды, ол аймақта патоморфологиялық қызметтің белсенді дамуының алғашқы негізін қалаушылардың бірі болды және клиникалық практикаға жаңа диагностикалық технологияларды енгізуге ықпал етті. Ол жас мамандарға тәлімгер болды, оның басшылығымен көптеген жас патологоанатом дәрігерлер жұмыс істеді. Оның еңбегі жоғары бағаланып, «Еңбек ардагері» мерейтойлық медалімен марапатталды.

2002 жылдан бастап цитологиялық материалдарды Папаниколау әдісімен бояу әдісін енгізу жұмысқа үлкен көмек көрсетті, бұл цитодиагностика тиімділігін арттырды. Осы бөлімнің қызметінде маңызды оқиға - төрт жыл бойы Жапон цитологтарының қатысуымен мамандарды жұмыс орнында оқыту және бірлескен жұмыс.

2007 жылы Семей қалалық онкологиялық диспансерінің патоморфология бөлімінде Республикалық деңгейде сүт безі рагын иммуногистохимиялық диагностика бойынша мастер-класс ұйымдастырылып, Қазақстан Республикасының барлық патологоанатомдары қатысты.

2011 жылы ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің №762 бұйрығымен «Зиянды жаңа түзілімдерді зертханалық диагностикасын жетілдіру шаралары туралы» патоморфологиялық зертхана Қазақстан Республикасында үш референс-орталықтың бірі болып танылып, оған Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстық онкологиялық диспансерлері бекітілді. Референс-орталықтың жұмысы - күрделі диагностикалық жағдайларға консультация беру, барлық локализациядағы иммуногистохимиялық зерттеулерді жүргізу, стандартты және қосымша зерттеу әдістерін қолдану.

2014 жылы патоморфологиялық бөлім ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің қолдауымен иммуногистохимиялық, гистологиялық және гистохимиялық бояу үшін жабдықтар кешенімен жабдықталды, бұл бөлімнің автоматтандырылған және стандартталған жұмысын қамтамасыз етеді.

2014-2015 жылдары бөлім жұмысына жаңа технологиялар енгізілгеннен кейін, Семей қалалық онкологиялық диспансерінің патоморфология бөлімінде халықаралық дәрежедегі патоморфолог дәрігерлерді оқыту мастер-кластары ұйымдастырылды. Оқыту ДАКО компаниясының жетекші мамандары Даниядан Гемма Ечезаретта және Польшадан Анна Мрозковиак жүргізді. Мастер-класста Алматы, Қарағанды, Павлодар, Орал, Талдықорған, Өскемен және Семей қалаларынан онкоморфологтар қатысты.

2015 жылы патоморфологиялық зертхана диагностика сапасын арттыру мақсатында NordiQ (Солтүстік Европа иммуногистохимиялық сапа бақылауы) бағдарламасының ерікті сыртқы бақылауына қатысты, барлық критерийлер бойынша ең жоғары баға алды.

2017 жылы 26-28 тамызда Семей қалалық онкологиялық диспансерінде Нагасаки медицина университетінің (Жапония) молекулалық патология бөлімінің жетекші ғалымдарының қатысуымен «Онкологиялық ауруларды диагностикалауда инновациялық тәсілдер» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік мастер-класс өтті. Бұл шараға Қазақстанның барлық аймақтарынан патоморфологтар мен гематологтар қатысты.

2017 жылы Қазақстанда алғаш рет «Сұйықтықтан алынған материалдарды патологиялық морфологиялық диагностикада қолдану» жобасы іске қосылды, бұл ісік табиғатын анықтауға мүмкіндік береді.

2018 жылы облыс әкімдігі қолдауымен үш патоморфолог дәрігер мен Семей қалалық онкологиялық диспансерінің лаборанты екі ай бойы Нагасаки медицина университетінде молекулалық патология бөлімінде оқыды. Тақырыбы: «Адамның ісіктерін морфологиялық диагностикалауда жаңа аспектілер. Молекулалық онкопатология негіздері. Ісіктердің және ісік алдындағы аурулардың цитологиялық диагностикасы, иммуноцитохимия». 2018 жылдың 30-31 қазанында Семей қалалық онкологиялық диспансерінде облыс әкімдігінің қолдауымен «Онкологиялық ауруларды диагностикалау және емдеудегі инновациялық тәсілдер» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік мастер-класс өтті. Бұл конференцияда Нагасаки медицина университетінің патология профессоры Масахиро Накашима, Ниино Дайсуке және PhD докторы Мусажанова Жанна дәріс оқыды. 31 қазанда Семей қалалық онкологиялық диспансері мен Нагасаки медицина университеті арасында академиялық ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды. Келісімнің мақсаты – академиялық және білім беру саласындағы ынтымақтастықты дамыту, бірлескен зерттеу жобаларын жүзеге асыру, екі жақты дәрістер мен симпозиумдар өткізу, онкология және ядролық медицина саласында инновациялық технологияларды енгізу.

2018-2022 жылдарға арналған Қазақстан Республикасындағы онкологиялық аурулармен күрес кешенді жоспарын бекітуге байланысты, бөлім жұмысына күрделі жағдайларды телепатология арқылы консультациялау енгізілді, келісім Нагасаки медицина университетімен жасалды. Бұл консультация қосымша сыртқы бақылау болып табылады.

2022 жылғы ақпанда молекулалық-генетикалық зерттеулердің заманауи әдісі енгізілді, ол қазіргі онкологияда зиянды жаңа түзілімдерді диагностикалаудың және емдік тактиканы таңдаудың ажырамас бөлігі болып табылады.

2022 жылғы 18 наурызда Семей қалалық онкологиялық диспансерінде EGFR генінің мутацияларын сұйықтық биопсиясы арқылы молекулалық-генетикалық диагностикалау жобасы іске қосылды. Бұл қызмет өкпе немелкоклеткалық рагымен ауыратын пациенттерге тегін ұсынылады. Жобаны Қазақстанның КазНИИОиР молекулалық-генетикалық зерттеулер орталығының жетекшісі, биология ғылымдарының кандидаты Оразғалиева Мадина Гиниятқызы қатысты. Лаборатория мамандары мен онкологтарға практикалық оқыту және ғылыми семинар ұйымдастырылды, бұл AstraZeneca Kazakhstan компаниясының қолдауымен өтті.

2024 жылы зертхана «ФСВОК-2024» бағдарламасы бойынша гистологиялық, иммуногистохимиялық және цитологиялық зерттеулер бойынша сыртқы сапа бақылауына қатысты, ол аккредиттелген провайдер ұйымдастырған.

Бөлімнің негізгі мақсаты - аурудың ағымының болжамымен бірге соңғы диагноз қою. Патоморфологиялық диагностика - өмірде және өлімнен кейінгі диагностика, ол биопсия және операциялық материалды зерттеуді, интраоперациялық экспресс-диагностиканы, аутопсияны, иммуногистохимиялық және молекулалық-генетикалық зерттеулерді қамтиды.

Бөлімде цитологиялық зерттеулер де жүргізіледі, олар маңызды диагностикалық зерттеу болып табылады және зиянды жаңа түзілімдердің алдын ала морфологиялық верификациясын орындайды. Қазіргі кезде зерттеулер спектрі барлық цитологиялық зерттеу түрлерін, кез келген күрделілік деңгейіндегі материалдарды қамтиды, интраоперациялық зерттеулер жүргізіледі, маңызды диагностикалық тапсырмаларды шешу үшін барлық цитологиялық және клиникалық-диагностикалық зерттеулер жасалады. Мемлекеттік бағдарлама бойынша жатыр мойны рагын сұйықтық цитология әдісімен скрининг жүргізіледі, сонымен қатар оппортунистік профилактикалық зерттеулер жүргізіледі.

Иммуногистохимия (ИГХ) - антиген-антитело реакциясына негізделген, клетка мен тіндерде антигендік қасиеті бар әртүрлі құрылымдардың локализациясын және сәйкестігін анықтайтын әдіс. Иммуногистохимиялық зерттеулер 200-ден астам әртүрлі антителерді қолдану арқылы жүргізіледі:

• сүт безі обырында эстроген, прогестерон рецепторлары, Her2/neu онкопротеины, Ki67 қолдану арқылы гормоналды статус анықтау;

• күрделі және анық емес диагноздарда, морфологиялық қорытындылар күмән тудырған жағдайда ісіктерді нақтылау;

• әйел жыныс жүйесі ісіктерінің морфологиялық және иммуногистохимиялық диагностикасы;

• әртүрлі локализациядағы жақсы және жаман мақсатты үрдістердің морфологиялық және иммуногистохимиялық дифференциалды диагностикасы;

• жұмсақ тіндер мен сүйектер ісіктерінің морфологиялық және иммуногистохимиялық диагностикасы;

• анықталмаған бастапқы ошақты метастаздарды иммуногистохимиялық зерттеу;

• лимфоидты тін ісіктерінің морфологиялық және иммуногистохимиялық диагностикасы;

• нақтылау диагностикасы мен мақсатты терапия үшін Her2/neu, CD20, CD30, ALK, PDL-1 және т.б. зерттеулер жүргізіледі.

Патологоанатомиялық бөлімде молекулалық-генетикалық зерттеулердің спектрі жасалады, биопсиялық және операциялық материалдармен және сұйықтық биопсиясымен:

• меланомада BRAF геніндегі мутацияларды молекулалық-генетикалық зерттеу;

• қалқанша безі рагында BRAF геніндегі мутацияларды зерттеу;

• өкпе аденокарциномасында EGFR геніндегі мутацияларды зерттеу;

• колоректалды ракта KRAS, BRAF геніндегі мутацияларды зерттеу.

Бөлім мамандары емдеу мекемелерінен алынған микропрепараттарды қайта қарау бойынша кеңес беру жұмыстарын жүргізеді.

Барлық зерттеулер заманауи жабдықтарда жүргізіледі, соның ішінде Immunostainer BenchMark ULTRA VENTANA, BenchMark ULTRA PLUS VENTANA, COBAS Z 480.

2021 жылы Медициналық қызметкер күніне орай Суртаева Жаухар Данияловна ҚР Денсаулық сақтау министрінен «Алғыс хат»пен марапатталды.

2022 жылы Медициналық қызметкер күніне орай Қыдырбаева Жанар Нүсіповна Қазақстан Медициналық қызметкерлер қоғамының республикалық байқауына қатысты және «Денсаулық сақтау үздігі» номинациясымен марапатталды.

2024 жылы Медициналық қызметкер күніне орай Рахимжанова Гүлназ Сайлаубековна ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» төс белгісімен марапатталды.