Медициналық физика бөлімшесі

Кейін, мекеменің жаңа ұйымдастырушылық құрылымы бекітілуіне байланысты, 2024 жылғы 15 шілдедегі бұйрыққа сәйкес радиациялық қызмет бөлімшесі мен медициналық физиктер тобы екі дербес бөлімше ретінде бөлінді: радиациялық онкология бөлімшесі және медициналық физиктер бөлімшесі.
Бұл қайта ұйымдастыру арнайы медициналық және техникалық көмектің сапасын арттыруға, сондай-ақ көрсетілетін қызметтердің сапасын бақылауды күшейтуге бағытталған.

Медициналық физиктер бөлімі иондаушы сәуле көздері мен басқа да физикалық факторларды қолдана отырып, диагностикалық және емдеу процедураларының қауіпсіздігін, тиімділігін және сапасын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.

Негізгі функциялары мен міндеттері:

• Науқастар үшін сәулелік терапияның жеке жоспарларын қазіргі заманғы хаттамалар мен стандарттарға сәйкес есептеу және оңтайландыру;
• TrueBeam желілі үдеткіштері, GammaMed Plus брахитерапия аппараты және Terabalt гамма-терапиялық құрылғысы пайдаланылған кезде физикалық және дозиметриялық бақылау жүргізу;
• Брахитерапия процедураларын сүйемелдеу, оның ішінде жоспарлау және дозиметриялық бақылау;
• Пациенттер, қызметкерлер және қоршаған орта үшін радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
• КТ және МРТ қондырғыларын қоса алғанда, жабдықты калибрлеу, техникалық сүйемелдеу және сапасын бақылау;
• Емдік және диагностикалық мақсаттарда қолданылатын сәуле параметрлерін тұрақты түрде тексеру және верификациялау;
• Клиникалық талқылауларға, консилиумдарға, ғылыми-зерттеу және білім беру қызметіне қатысу.

Қызмет түрлері:

• Қашықтықтан және контактты сәулелік терапияда клиникалық дозиметрия және физикалық жоспарлау;
• Сызықтық үдеткіштер мен басқа сәуле көздерінің жұмыс сапасын күнделікті және мерзімді бақылау;
• Радиациялық қауіпсіздік бойынша қолданыстағы санитарлық нормалар мен ережелер талаптарының сақталуын қамтамасыз ету;
• Жоғары технологиялық жабдықтармен жұмыс істеу кезінде медицина қызметкерлеріне әдістемелік қолдау көрсету;
• Иондаушы сәуле қолданатын персоналды даярлау және аттестаттауға қатысу.

Медициналық физиктер бөлімі жоғары дәлдіктегі сәулелік терапияны заманауи технологиялар мен сапаны қатаң бақылау арқылы жүргізуге мүмкіндік беретін қазіргі заманғы жабдықтармен және бағдарламалық қамтамасыз етумен жабдықталған.
Бөлімнің техникалық және технологиялық әлеуеті халықаралық стандарттарға сәйкес келеді және емделушілер мен қызметкерлердің барлық кезеңдердегі қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

Негізгі құрылғылар:

• КТ-сканер SOMATOM Go.Sim (Siemens)
  Сәулелік терапияны жоспарлауға арналған мамандандырылған КТ-сканер, 3D/4D визуализация мүмкіндігімен, тыныс алу қозғалыстарын ескере отырып қайта құру функциясы бар.
• TrueBeam™ DASE System 120 (Varian) қашықтықтан сәулелік терапия жүйесі
  Екі сызықтық үдеткіш келесі технологияларды іске асыруға мүмкіндік береді:
• IMRT - қарқындылығы модуляцияланған сәулелік терапия
• IGRT - визуалды бақылаумен жүргізілетін сәулелік терапия
• RapidArc - динамикалық көлемді-модуляцияланған терапия
• SRT/SRS - стереотаксикалық радиотерапия және радиохирургия
• Respiratory Gating - тыныс алу қозғалыстарын ескеру арқылы кеуде және іш аймағындағы ісіктерді сәулелендіру
• GammaMed Plus (Varian) брахитерапия аппараты
  Контактты сәулелік терапияға арналған (қуыстық және интерстициальды), сәулені дәл ісікке бағыттап, сау тіндерге әсерді азайтады.
• Terabalt гамма-терапиялық аппараты
  Қашықтықтан гамма-терапияны жүргізуге арналған сенімді жүйе.

Дозиметриялық және қосалқы жабдықтар:

• Кешенді дозиметриялық жүйелер
  Абсолютті және салыстырмалы дозаны бақылау, кіші өрістерде өлшеу үшін:
• Иондаушы камералар, қатты денелі детекторлар
• 3D-дозиметрияға арналған су фантомдары
• Көпфункционалды электрометрлер
• Жылдам бақылауға арналған портативті құрылғылар
• Қоршаған ортаның параметрлерін өлшеу жабдықтары
  Дозалық қуатты, радиациялық фонды және жұмыс аймақтарындағы микроклимат параметрлерін бақылау.
• Сәулелендіру жоспарларын верификациялау жүйелері
• 2D және 3D верификация жүйелері
• Ем басталғанға дейін жоспарлардың дәлдігін тексеруге арналған фантомдар
• Үдеткіш параметрлерін күнделікті тексеру және ауытқуларды анықтау
• Сапаны бақылау деректерін басқаруға арналған бағдарламалық жасақтама
  Протоколдарды автоматты түрде жүргізу, нәтижелерді талдау және мұрағаттау, жабдықты тексеру кестесін жоспарлау.
• Иммобилизациялық құрылғылар
• Бас, мойын, кеуде және басқа анатомиялық аймақтарды бекіту жүйелері
• Вакуумдық матрастар, термопластикалық маскалар, позициялау тақталары
• Емнің барлық кезеңдерінде пациенттің дәл әрі қайталанатын орналасуын қамтамасыз етеді.

Теңдессіз технологиялық мүмкіндіктер:

• Келесі әдістемелер бойынша ем жүргізу:
  • RapidArc – аркообразды қозғалыста динамикалық көлемді-модуляцияланған терапия
  • IMRT – дозаны дәл таратумен қарқындылығы модуляцияланған терапия
  • IGRT – сәулелендіру алдында ісік позициясын күнделікті визуалды тексеру
  • SRS/SBRT – субмиллиметрлік дәлдікпен жоғары дозалы ем
  • Respiratory Gating – тыныс алу синхронизациясы, ісіктің қозғалысын ескеріп, сау тіндерге әсерді азайтады

Мұндай жабдықтау онкологиялық пациенттермен жұмыс істеу кезінде аса маңызды болып табылатын жоғары деңгейдегі даралану, дәлдік және қауіпсіздікпен заманауи сәулелік емдеу әдістерінің толық спектрін жүргізуге мүмкіндік береді.

Бөлім өз қызметі барысында клиникалық және ғылыми-техникалық салаларда елеулі жетістіктерге қол жеткізді. Бөлім қызметкерлері бірнеше рет облыстық денсаулық сақтау басқармасы мен Өскемен қаласының әкімі тарапынан марапаттарға ие болды, бұл олардың жоғары кәсібилігі мен өңірдің денсаулық сақтау жүйесін дамытуға қосқан маңызды үлесін көрсетеді. Маңызды жетістіктердің бірі – Өскемен қаласында радиология бөлімін ашу кезінде әдістемелік және техникалық көмек көрсету, бұл өңірде жоғары технологиялық медициналық көмектің қолжетімділігін арттыруға ықпал етті. Сондай-ақ, Павлодар қаласында жаңа жабдық орнату барысында бөлім қызметкерлері консультативтік және техникалық қолдау көрсетіп, инновациялық технологияларды тиімді енгізуді қамтамасыз етті.

Медициналық қауымдастықтың спорттық өмірінде бөлім бірнеше рет медицина мекемелері арасындағы жарыстарда жүлделі орындарға ие болып, ұжымның ұйымшылдығы мен белсенді өмірлік ұстанымын көрсетті.

Бөлім жетістіктерінің ерекше орны – Қазақстанда озық технологияларды енгізу. Елде алғаш рет осы бөлімде гинекологиялық ауруларды емдеу үшін 3D-брахитерапия қолданылды, бұл радиотерапияның дәлдігі мен тиімділігін арттыруға мүмкіндік берді.

Сонымен қатар, бөлім тәжірибесінде тыныс алуға синхрондау әдісі қолданыла бастады, бұл сәулелік терапияның сапасын айтарлықтай жақсартып, сау тіндерге теріс әсерін азайтады.

1.		Айткалиев Серик Максутканович	Медициналық физиктер бөлімінің меңгерушісі
2.		Айтқалиев Жомарт Қайролұлы	Медицина физигі
3.		Елемесова Назгүл Абзалханқызы	Медицина физигі
4.		Тусупова Ажар Жұмахасқызы	Медицина физигі
5.		Мергенбаева Айнұр Дүйсембекқызы	Медицина физигі
6.		Алибекова Айгүл Дәуренбекқызы	Медицина физигі
7.		Нүрекенова Сауле Әділетқызы	Медицина физигі